Waarom bouwen en hoeveel?

Er komen veel fabels voorbij over de aanpak van de woningmarktproblemen in Renkum en daarmee onze dubbele vergrijzing af te remmen. Dat noopt ons wat verder in te gaan op wat er echt aan de hand is en waarom snel ingrijpen cruciaal is.

Eerst even wat feiten over Renkum:

- Slechts 9,93% van de inwoners is tussen de 28 en 40 jaar (de leeftijd waarop de meeste mensen kinderen krijgen). Nog maar 27,23% van de inwoners is tussen de 20 en 50 jaar. Renkum heeft daarmee, na Rozendaal, de grootste demografische druk (teken van vergrijzing) van Gelderland .

- Renkum bouwt maar 2,4 woningen per 1.000 terwijl dat gemiddeld in Gelderland 10,3 is.

- De gemiddelde vraagprijs woningen in Renkum: 533.000 euro. 

- Wat een echtpaar met modaal inkomen bij 1 FTE + 0,5 FTE aan koopsom kan betalen is 287.000 euro.

- Renkum gaat volgens het CBS nog met 2,4% krimpen.

- Volgens de regionale verstedelijkingsvisie zijn er in Renkum 300 nieuwe woningen per jaar nodig de komende 10 jaar om alleen al te voldoen aan de behoefte voor Renkum.

Renkum voorziet 90 woningen per jaar, waarvan de helft in de betaalbare categorie, waarvan nog maar een deel voor jonge gezinnen. Die 90 zijn het maximum dat mogelijk is in de bebouwde kom en volgens de VVD zelfs moeilijk haalbaar in tijd en kosten door kosten van de relatief kleine bouwlocaties, stikstofproblematiek en ruimtelijke bezwaren van omwonenden.

Wat gaat er mis?

Jonge gezinnen kunnen geen huis meer kopen in Renkum en die trekken dus weg of stellen hun kinderwens uit. Daardoor versnelt de scheefgroei in de bevolkingsopbouw en komen voorzieningen zoals sport, winkelcentra, scholen en zorg steeds meer onder druk te staan omdat het onbetaalbaar wordt of simpelweg te weinig trekt. Zo verdwijnt de dynamiek uit de samenleving en dreigen onze dorpen dan spookdorpen te worden . Ook wordt de financiële positie van de gemeente  dan steeds problematischer en kan een gemeentelijke herindeling als enige reële optie overblijven. En in dat scenario ligt aansluiting bij Arnhem het meeste voor de hand volgens het recente Berenschot rapport.

Waarom gaat het mis?

- De doorstroming bij koopwoningen werkt niet goed: als je woningen bouwt voor senioren, dan worden die vaak gekocht door andere senioren van buiten onze gemeente. Daarnaast zijn bijvoorbeeld de koopwoningen die vrijkomen van onze eigen doorstromende senioren veel te duur voor jonge gezinnen. Renkum is (terecht!) heel aantrekkelijk voor 50 plussers om te wonen vanwege het prachtige groen en de goede bereikbaarheid.

- Trage participatie. Volgens de VVD wordt er veel te veel en te lang gepraat en worden veel te ruime kaders meegegeven bij de ontwikkeling van bestaande bouwterreinen. Vaak hebben omwonenden grote bezwaren tegen teveel nieuwe bebouwing vlakbij hen, wat dikwijls leidt tot ernstige vertraging, een veel kleiner aantal en dus duurdere woningen op een bouwlocatie, of zelfs compleet afstel van plannen. Ook duurt de planvorming door al die participatie vaak extra lang en wordt deze steeds duurder, wat weer terugverdiend moet worden met een hogere prijs voor de woningen.

- Bouwen in de bebouwde kom levert vaak te dure woningen op voor jonge gezinnen. Het is vaak passen en meten (minder efficiënt bouwen) en de grond is te duur. Daarnaast speelt ook nog eens de stikstofproblematiek mee. Er worden maar mondjesmaat vergunningen afgegeven door de provincie vanwege stikstofnormen, die bovendien voorrang geeft aan projecten boven de 100 woningen. Het is dus nog maar de vraag of de projecten die kleiner zijn in onze gemeente op korte termijn wel ‘groen’ licht krijgen. 

Zelfbewoningsplicht, voorrang voor eigen inwoners en startersleningen zijn ook wat de VVD betreft goede maatregelen die we zeker moeten doen, maar die zijn geen oplossing omdat er op dit moment überhaupt maar 4 woningen te koop zijn in heel Renkum in de betaalbare categorie. De aantallen zijn dus veel te laag om effect te hebben als je niet ook veel meer woningen in de juiste categorie beschikbaar maakt. 

Wat is de oplossing?

Er is een noodplan nodig om de bestaande bouwlocaties snel in te vullen. Maar dat alleen is dus lang niet voldoende (als het allemaal al zou lukken). Er is veel meer nodig. De VVD weet ook wel dat er om van 90 naar 300 woningen per jaar te gaan er geen politiek draagvlak is in Renkum. Daarom komen we met een andere oplossing. Momenteel zijn er 3.118 inwoners in de categorie 28 tot en met 39 jaar (de leeftijd waarop de meeste mensen kinderen krijgen). Als je 60 woningen per jaar specifiek voor deze doelgroep extra bouwt de komende tien jaar, dan komen er 2 x 60 x 10 = 1.200 mensen bij in deze categorie en dat maakt een heel groot verschil voor de toekomst. Dat moeten dan woningen zijn tot 300.000 euro met een tuin(tje) voor jonge gezinnen, die je het liefste met meer dan 100 tegelijk ontwikkelt vanwege de stikstofnormen. Die extra woningen passen op 26 hectare landbouwgrond (we hebben al landbouwbedrijven die in hun eentje meer dan 80 hectare hebben) buiten de bebouwde kom, zodat onze prachtige natuur er ook niet onder hoeft te lijden en bezwarenprocedure veel korter kan zijn. Als we het slim doen dan kan het zelfs tot versterking van natuurwaarden leiden. Veel tijd hebben we niet meer. Als we nu niet schakelen, dan maken we een historische fout!