Ver van mijn (zorg)bed show?

Een groot deel van de taken en activiteiten van de gemeente worden inmiddels uitgevoerd door andere organisaties. Een gemeente zoals Renkum heeft tientallen van dit soort organisaties die vaak taken uitvoeren, waarvoor je als gemeente te klein bent om die zelf te organiseren. Van ICT tot zorg. Maar hoe functioneren die organisaties eigenlijk? Krijgen de inwoners wel “waar voor hun geld”? Daarover ging onlangs de discussie in de gemeenteraad met als aanleiding de begroting van de organisatie “Veilig Thuis”.

Monopolie positie
Wouter Hoge (raadslid VVD Renkum): “We zijn erg afhankelijk van dit soort organisaties, zij hebben namelijk een monopolie positie: als ze niet zouden functioneren dan kunnen we als gemeente niet gemakkelijk overstappen naar een ander. Als ze geldtekort hebben, dan krijgen de deelnemende gemeenten daarvoor gewoon de rekening. ”

Het doel van de organisaties is vaak maatschappelijk: maar hoe weet je of dat is bereikt? Zijn de inwoners gelukkiger geworden, zijn er minder mensen ziek geworden of zijn er kosten bespaard door inspanningen van die organisatie? Hoge: "In de praktijk is dat vaak maar moeilijk hard te maken. Soms kun je ook krijgen dat een organisatie als hoofddoel krijgt om zichzelf in stand te houden. En: welke prikkel is er dan nog om kosteneffectief te blijven werken? Controle lijkt dus nodig te zijn. Maar ook goede sluitende afspraken vooraf over doelen en wat het kost"

Naief?
Waarom was de aanleiding voor deze discussie eigenlijk de veilig thuis begroting 2019? Hoge: “De veilig thuis organisatie doet hele belangrijke zaken voor kwetsbare mensen. Ze hebben ook allerlei verbeteringen doorgevoerd op basis van negatieve inspectierapporten een aantal jaar geleden. Dat verdient een pluim. Maar hoe moeten wij als raadsleden hun begroting voor 2019 beoordelen die ongeveer 30% qua kosten is gestegen? Ik kan er geen zinnig woord over zeggen of het een en ander realistisch is. We hebben toch van onze inwoners een controlerende taak gekregen over hun belastingcenten, maar die kan ik zo niet goed uitvoeren.” Is er dan een alternatief? Hoge vervolgt: “Ik ben erachter gekomen dat er een vergelijking voorhanden is tussen alle veilig thuis regio’s waarin je beter kunt vergelijken tussen allerlei kenmerken zoals kosten per regio inwoner, duur van gesprekken, mate van klachten, enzovoorts.

Wij vinden het jammer dat onze Veilig Thuis organisatie die gegevens niet standaard aan ons verstrekt. In het debat in de gemeenteraad bleken er ook partijen die dit niet nodig vonden omdat ‘elke euro besteed aan zorg een goede is’. Dat heb ik inderdaad in het debat erg naief genoemd. Gelukkig bleek uiteindelijk de raad verder akkoord met ons standpunt hierin.”